System alarmowy

System alarmowy to grupa urządzeń, tworzących instalację do wykrywania i sygnalizacji zagrożeń związanych z włamaniem lub napadem. Podstawowym elementem systemu alarmowego jest płyta główna zwana centralą alarmową. Centrala odpowiedzialna jest za kontrolowanie stanu poszczególnych elementów jak:

  • klawiatury (manipulatory),
  • elementy detekcyjne, czyli czujniki wszelkiego alarmowe: czujki ruchu, dymu, czadu, zalania czy czujki ochrony obwodowej (kontaktrony)
  • sygnalizatory.

Centrala alarmowa decyduje o działaniu całego systemu, analizie sygnałów alarmowych, uruchamianiu sygnalizacji czy zdalnym powiadomieniu o zaistniałych zdarzeniach. Stworzenie odpowiedniego systemu alarmowego zależy od wielu czynników. Należy pamiętać o doborze centrali, zaprojektowaniu optymalnej struktury kablowej, oraz umieszczeniu czujników w odpowiednich miejscach tak, aby zapewnić prawidłowe działanie całego systemu alarmowego.

Centrala to najważniejszy element każdego systemu alarmowego. Steruje pracą systemu, analizuje i zbiera sygnały od wszystkich urządzeń do niej podłączonych. To właśnie centrala alarmowa sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem chronionego obiektu.

Jak wybrać optymalną centralę alarmową do naszej nieruchomości?

Jednym z ważniejszych parametrów centrali alarmowej jest ilość obsługiwanych linii dozorowych lub jej ewentualna możliwość rozbudowy poprzez dedykowane ekspandery. W skrócie, ilość linii dozorowych to ilość obsługiwanych przez nią czujek / detektorów.

Wszystkie centrale posiadają konkretną ilość wejść na płycie głównej, ich nazwy natomiast bywają mylne, ponieważ określają bazową ilość z płyty głównej lub maksymalną osiąganą dopiero po rozbudowie, np.:

  • Centrala SATEL „VERSA 15” – ma 15 linii dozorowych z możliwością rozbudowy do 30 linii.
  • Centrala alarmowa SATEL „INTEGRA 64” – 16 linii dozorowych, maksymalna rozbudowa do 64 linii.
  • Można też w inny sposób, centrala DSC „HS2016” – 6 linii dozorowych, maksymalna rozbudowa do 16. itp.

Przed wyborem centrali warto sporządzić projekt systemu alarmowego.

Centrala oprócz ilości wejść, posiada oczywiście wiele dodatkowych cech, które są równie istotne. Określając założenia systemy musimy brać pod uwagę wszystkie te parametry, system powinien być w pełni użyteczny a jednocześnie ekonomicznie uzasadniony.

Dodatkowe opcje centrali alarmowej.

Centrala alarmowa może spełniać wiele dodatkowych funkcji, ich różnorodność oraz możliwość dostosowania do potrzeb konkretnego użytkowników jest właściwie nieograniczona. Wiele alternatywnych opcji opisanych zostało poniżej, w paragrafie: Co potrafi Twój Alarm!

Uwaga. Klient końcowy, często niestety nie ma wpływu na typ czy model alarmu, który jest mu polecany, warto jednak zapytać o kilka ważnych elementów. Przy wyborze centrali powinniśmy zwrócić uwagę na następujące możliwości.

  • Ilość podsystemów – możliwość tworzenia wyodrębnionych systemów, podsystemów, stref w obrębie jednej centrali (np. osobno uzbrajany garaż lub nocne uzbrojenie kilka pomieszczeń w tej części domu, w której nie znajdują się sypialnie).
  • Maksymalna ilość obsługiwanych klawiatur, linii klawiaturowych i magistralowych.
  • Tryb sypialniany, tryby dzienne, nocne itp.
  • Ilość wyjść programowalnych, tzw. PGM. – obsługujących np. sygnalizatory.
  • Ilość kodów użytkownika oraz haseł.
  • Typ, rodzaj dostępnych modułów lub ekspanderów centrali oraz wyjść programowalnych – te informacje są bardzo istotne w przypadku specyficznych funkcji czy potrzeby rozbudowy central o funkcję automatyki domowej itp.
  • Wydajności prądowej zasilacza centrali. BARDZO WAŻNE, często spotykanym błędem jest dobór zbyt małej centrali do wymogów prądowych zastosowanych elementów.
  • Ewentualną współpracę z urządzeniami bezprzewodowymi.
  • Sposób programowania centrali – ręczne lub przez PC lub aplikacji mobilnej, dostępność odpowiednich przewodów RS i oprogramowania.
  • Wybór parametrów, typów obsługiwanych linii dozorowych np.: NO, NC, EOL, 2EOL, lub konfigurowalnych.
  • Współpracę z powiadomieniami telefonicznymi, GSM.

Centrala alarmowa – Popularni producenci: SATEL, DSC, Bosch, PulsON, Elmes, Ropam,Crow, Paradox, Risco.

Manipulator

Obsługa centrali alarmowej, jak wybrać odpowiedni manipulator.

Manipulator centrali alarmowej to swoiste centrum obsługi naszego systemu alarmowego. Nasz kontakt z alarmem, opiera się właściwie na poznaniu i obsłudze dołączonej do niego klawiatury czyli manipulatora. Podstawowa funkcja manipulatora to po prostu – załącz, wyłącz (uzbrój/rozbrój). Na manipulatorze przedstawione są również informacje dotyczące stanu systemu, poszczególnych urządzeń i zdarzeń w nim zaistniałych (alarmy, usterki itp).

Obsługa systemu powinna być możliwie prosta, użytkownik nawet w środku nocy nie powinien mieć problemu z rozpoznaniem ewentualnego problemu i jego wyeliminowaniem.

Do większości central alarmowych, producenci proponują kilka różnych klawiatur, ich funkcjonalność i oczywiście cena zależy od budowy, wyposażenia i ewentualnych dodatkowych funkcji. Projektując system, należy sprawdzi jakiego typu manipulatory oferuje producent do interesującej nas instalacji (urządzenia nawet w obrębie jednego producenta, często nie są ze sobą kompatybilne).

Manipulator wyposażony jest w klawiaturę numeryczną oraz zbiór dodatkowych przycisków funkcyjnych tj. szybkie uzbrajanie, przycisk napad, pożar, pomoc itp. Włączenie i wyłączenie odbywa się poprzez wprowadzenia odpowiedniego kodu użytkownika składającego się minimum z 4 cyfr. Pozostałe funkcje załączane są, tu już w zależności od producenta za pomocą kombinacji odpowiednich klawiszy opisanych w instrukcji systemu.

Czy przy pomocy manipulatora da się zaprogramować system alarmowy?

Manipulator może służyć w przypadku niektórych central alarmowych jako ich programator. Za pomocą klawiatury i specjalnych arkuszy programowania użytkownik bądź instalator systemu może wprowadzić i zaprogramować wszystkie funkcje systemu. Uwaga, w przypadku większych systemów (np. SATEL INTEGRA, Galaxy Ademco itp.) programowanie możliwe jest wyłącznie poprzez odpowiednie oprogramowanie i komputer PC.

Podstawowe klawiatury wyposażone są w klasyczne przyciski silikonowe lub gumowe, niektórzy producenci proponują rozwiązanie nieco droższe, ale nowocześniejsze np. klawiatury sensoryczne jak SATEL KW-INT czy Risco. Większość producentów wprowadziło do swojej oferty równiez manipulatory wyposażone w ekran dotykowym dotykowe, Ich funkcjonalność jest jednak praktycznie taka sama lub bardzo podobna.

Kolejny parametrem wyboru to oczywiście wygląd.. Warto pamiętać, że klawiatura będzie zainstalowana w widocznym miejscu i często będziemy mieli z nią kontakt. W tym przypadku każdy, oprócz funkcjonalności powinie zwrócić uwagę na ten istotny czynnik.

Porównanie cech podstawowych manipulatorów: LCD vs LED

Wyróżnia się dwa podstawowe typy manipulatorów, są to klawiatury LCD oraz klawiatury LED, które oczywiście posiadają także dodatkowe odmiany, oto ich skrócony opis:

Klawiatury LCD:

  • Manipulator LCD. Wyposażony w wyświetlacz ciekłokrystaliczny. Manipulator informuje nas o wszelkich zdarzeniach z centrali za pomocą jasnych i czytelnych komunikatów wyświetlanych na ekranie LCD. Producenci stosują różne wielkości oraz jakość matryc LCD. Warto sprawdzić rozmiar wyświetlacza, producenci najczęściej podają ilość linijek i wyświetlanych na nich znakach. Manipulatory tego typu są najczęściej stosowane ze względu na łatwość obsługi i czytelność komunikatów. Jeśli w systemie pracuje tylko jedna klawiatura bądź jest ich klika, polecamy jej zastosowanie jako manipulatora głównego / globalnego.
  • Manipulator LCD ikonowy. Także wyposażony w wyświetlacz LCD. Różnica polega na tym, iż zamiast komunikatów słownych wyświetlane są specjalne ikony – diagramy, które symbolizują konkretne komunikaty. Niewielka różnica w cenie, powoduje, że te rozwiązania są stosowane raczej rzadko, a niektórzy producenci w ogóle nie wprowadzają ich do oferty.
  • Manipulator LCD dotykowy. W związku z rozwojem technologii LCD, niektórzy producenci stosują w swoich systemach klawiatury dotykowe – ramkowe. Obsługa systemu właściwie się nie zmienia, otrzymujemy natomiast dodatkowe możliwości jak tworzenie własnych ikon, wyglądu panelu itp. Niektóre klawiatury wyposaża się w możliwość sterowania urządzeniami peryferyjnymi, czyli np. modułami automatyki domowej, to oczywiście zależy od producenta i oferowanych przez niego funkcji. Niestety ze względu na zastosowaną technologię tego typu klawiatury pozostają dość drogie.
  • Manipulator LCD sensoryczny. Patrz punkt „Manipulator LCD”. Zmienia się właściwie wyłącznie sposób obsługi, włączania przycisków lub sensorów oraz wygląd. Manipulatory LCD, w czasie normalnego użytkowania dodatkowo mogą wyświetlać, godzinę lub datę, w niektórych systemach temperaturę wewnętrzną lub zewnętrzna itp. funkcje.

Klawiatury LED:

  • Manipulator LED. Wszystkie komunikaty wyświetlane są za pomocą diod LED, przypisanych w odpowiednich oknach panelu manipulatora. Stan systemu, usterki, pamięć zdarzeń czy linie przypisane do czujek pokazywane są w ten sposób. Zapamiętanie takiego schematu nie stanowi większego problemu, natomiast po pewnym czasie może okazać się nieco uciążliwe. Klawiatury LED powinny być traktowane jako klawiatury dodatkowe, np. jako klawiatura załączająca i wyłączająca tryb sypialniany. Klawiaturą globalną powinna jednak być klawiatura LCD, umożliwiająca obsługę i wgląd do całego systemu. Oczywiście funkcjonalność jest identyczna. Jeśli poszukujemy rozwiązania ekonomicznego, jest to równorzędna alternatywa.
  • Manipulator strefowy. Znalazł się w dziale LED, chociaż niektórzy producenci oferują je także w wersji LCD czy ikonowej. Są to manipulatory, stosowane przede wszystkim w większych i bardziej rozległych systemach gdzie wydziela się autonomiczne strefy uzbrajane przez konkretnych użytkowników, np. biura, serwerownie, gabinety, ale także np. garaże, gdzie alarm czuwa pomimo naszej obecności w domu. Manipulator jest prostą opcją i oczywiście tańszą, służy do włączenia i wyłączenia systemu, odczyt wszelkich parametrów systemu odbywa się za pomocą klawiatury globalnej. System alarmowy nie może pracować wyłącznie w oparciu o klawiaturę strefową.

Uwaga. Należy pamiętać, że w odróżnieniu od czujek alarmowych, manipulatory są dedykowane do konkretnych central. Decydując się na zakup konkretnego systemu (typ, producent), musimy wybrać zarówno centralę jak i klawiaturę z tej samej serii i pasującą do siebie.

Manipulator Klawiatura – Popularni producenci: SATEL, DSC, Bosch, Siemens, PulsON, Ropam, Elmes, Crow, Paradox, Risco.

Co potrafi Twój Alarm! Elementy dodatkowe

Moduły rozbudowy, peryferia, ekspandery. Co potrafi nasz Alarm!

Centrala alarmowa może pozostać wyłącznie systemem przeciwwłamaniowym, ale dzięki inwencji producentów, a może przede wszystkim wymogów klientów może stać się także centrum automatyki domowej i sterowania najróżniejszymi urządzeniami w naszym otoczeniu. Wiele dostępnych systemów oferuje nam pełną gamę rozwiązań w prosty sposób ułatwiających nam życie i podnoszących komfort obsługi dodatkowych elementów wyposażenia naszych domów.

Warto, decydując się na system alarmowy przemyśleć rozwiązania, które zazwyczaj dostępne są w opcjach dodatkowych, a mogą stanowić bardzo przydatne, stosunkowo niedrogie i pomocne narzędzia. Centrala alarmowa musi oczywiście umożliwiać podłączenie odpowiedniego modułu.

Aby wyjaśnić funkcje i zastosowanie elementów rozbudowy centralki alarmowej skupimy się na centrali z rodziny INTEGRA firmy SATEL, ze względu na różnorodność oferowanych modułów, popularność i przychylne opinie o tej centrali. Wyrażenie moduł i ekspander w celu uproszczenia będziemy stosować wymiennie.

Co możemy dołożyć do centrali i do czego to służy:

  • Ekspander wejść. Ekspander, czyli moduł rozbudowy, jw. Wymieniamy go, bo to najczęściej stosowany moduł bez względu na centralę czy producenta. Pomaga nam zapewnić odpowiednią ilość wejść, czyli obsługiwanych czujników dla danego systemu, obiektu. To właściwe nie jest opcja dodatkowa tylko wymóg do zapewnienia poprawnego funkcjonowania systemu.
  • Ekspandery centrali. Ekspander wejść/wyjść. Patrz powyżej. Wszystkie niezbędne funkcje muszą być realizowane w sposób właściwy. Projektant, instalator systemu musi przewidzieć na podstawie wytycznych przyszłego użytkownika ilość i typ zastosowanych ekspanderów centrali. Ilość czujek, sygnalizatorów, typ powiadomienia telefonicznego, zapotrzebowanie prądowe itp.

Pamiętajmy, że centrale alarmowe posiadają możliwość obsługi odpowiedniej ilości urządzeń podstawowych. Powyższe ekspandery, używane są wyłącznie w przypadku wykorzystania wszystkich możliwości centrali i potrzeby jej rozbudowy.

Pozostałe moduły systemu

Teraz opcje dodatkowe:

  • Moduł powiadomienia / sterowania telefonicznego GSM i GPRS.
  • Moduł wejść i wyjść prądowych.
  • Moduł bezprzewodowy. Obsługa urządzeń WL (WireLess)
  • Moduł wejść OC i przekaźnikowych.
  • Moduł Ethernet ETHM-1 i ETHM-2.
  • Moduł KNX.
  • Moduł kontroli dostępu.

Uwaga. Dobierając alarm do własnych potrzeb, zacznijmy od określenia jego funkcjonalności i dostępnych opcji. Dopiero później dobierajmy takie aspekty jak cena, wygląd czy marka. Nie każdy system może być dowolnie konfigurowany czy rozbudowywany. Na etapie planowania (projektowania) powinniśmy przynajmniej w dużym przybliżeniu mieć wizję ostatecznej wersji naszej instalacji. Warto zapytać fachowca lub znajomego, który miał kontakt z instalacją alarmową. Oczywiście my także służymy pomocą i doradztwem w tym zakresie.